Ο πορθμός του Ευρίπου

Η Παλίρροια του Ευρίπου είναι ένα σύνθετο μοναδικό φαινόμενο οφειλόμενο στις παλιρροϊκές δυνάμεις που παρατηρείται μόνο στον Πορθμό του Ευρίπου στην Χαλκίδα, (Ελλάδα), εξ ου και η ονομασία της.

Ο πορθμός και συγκεκριμένα ο δίαυλος του Ευρίπου είναι μία στενή λωρίδα θάλασσας πλάτους 39 m, μήκους 40 m και βάθους περίπου 8,5 m που συνδέει το Βόρειο Ευβοϊκό

Δορυφορική εικόνα της Αττικής
και του Ευρίπου (NASA)

με τον Νότιο Ευβοϊκό, μεταξύ Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας στη Χαλκίδα. Σ΄ αυτόν το χώρο παρουσιάζεται το ακόλουθο μοναδικό σύνθετο φαινόμενο, τα ύδατά του διαύλου να κινούνται συνεχώς, ενώ συγχρόνως να αλλάζουν και φορά κίνησης, κατευθυνόμενα άλλοτε προς τον Βόρειο και άλλοτε προς το Νότιο Ευβοϊκό. Η συστηματική παρακολούθηση του εν λόγω ρεύματος έδειξε ότι ενώ στις 22-23 ημέρες παρουσιάζει μια κανονικότητα αλλαγής φοράς ανά 6 ώρες περίπου, όπως ακριβώς η παλίρροια, στις υπόλοιπες 6-7 ημέρες του μήνα το ρεύμα γίνεται τόσο ακανόνιστο που μπορεί να αλλάξει φορά ακόμη και 14 φορές μέσα στο ίδιο 24ωρο! Έτσι διαπιστώθηκε ότι το κανονικό ρεύμα αντιστοιχεί στις συζυγίες, δηλαδή 11-12 ημέρες περί τη νέα σελήνη (Ν.Σ.) και άλλες τόσες κατά τη πανσέληνο, ενώ το ακανόνιστο ρεύμα παρατηρείται κατά τους τετραγωνισμούς (Π.Τ. και Τ.Τ.).

Η εξήγηση του συγκεκριμένου φαινομένου του ρεύματος του Ευρίπου απασχόλησε και τους αρχαίους Έλληνες και ειδικότερα τον Αριστοτέλη και τον Ερατοσθένη καθώς και πολλούς άλλους επιστήμονες από τον προηγούμενο αιώνα και μετά. Σημαντική συνεισφορά στη μελέτη του φαινομένου κατέχουν οι Έλληνες Δημήτριος Αιγινήτης (1926)  ο Υποπλοίαρχος Ανδρέας Α. Μιαούλης, Β.Ν. (1880)  και ο βρετανός Υποναύαρχος Αρθούρος Μένσελ (Arthur Mansel), RN. Η έρευνα συμπληρώθηκε από μετρήσεις του Πανεπιστημίου Αθηνών στη Γλύφα (1981-1984). 

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.

Επιμέλεια: Χρύσα Αγ. - Ανθούλα Μπ.